پردازنده ها در موبایل به چند دسته تقسیم می‌شوند؟ کدام یک به دیگری برتری دارند؟
زمانی که در گوشی های موبایل از CPU صحبت می‌کنیم بهتر است از واژه SOC یا سیستم روی تراشه (System On Chip) استفاده کنیم. دلیل این نامگذاری هم وابسته بودن تمام پردازش های یک موبایل به این تراشه است، به گونه‌ای که هسته‌های پردازشی، GPU ،RAM، مودم و غیره همه در ارتباط مستقیم با تراشه یا به عبارتی SOC است. سایر امکانات گوشی نظیر میزان مگاپیکسل دوربین گوشی همراه و همچنین کیفیت فیلمبرداری دوربین نیز به این تراشه و توانایی آن در پردازش اطلاعات توسط آن بستگی دارد. در این مقاله به بررسی برخی از مطرح‌ترین انواع پردازنده های مورد استفاده در یک گوشی همراه می‌پردازیم. در حال حاضر بیشتر گوشی های ساخته شده توسط شرکت‌های بزرگ نظیر اپل، سامسونگ، هواوی و غیره از پردازنده های Snapdragon، Mediatek، Exynos و Kirin استفاده می‌کنند.
–
کوالکام (Qualcomm Snapdragon)
شرکت کوالکام در زمینه ساخت و تولید سیستم روی یک چیپ های اسنپدراگون Snapdragon فعالیت دارد و در حال حاضر بزرگ‌ترین تولیدکننده پردازنده‌های موبایل و مودم‌های سلولار مخابراتی محسوب می‌شود.
اسنپدراگون تراشه‌های خود را برحسب سطح عملکرد در سری‌های عددی مختلفی جای می‌دهد. این شرکت تاکنون تراشه‌های اسنپدراگون سری ۸۰۰ ،۷۰۰،۶۰۰، ۴۰۰ ، ۳۰۰ , ۲۰۰ را توسعه داده است. هرچه اعداد بزرگتر می‌شود، عموما با بهبود کارایی تراشه مواجه هستیم.
–
- اسنپدراگون سری ۲۰۰: این سری برای گوشی‌های مقرون‌به‌صرفه و پایین‌رده مورداستفاده قرار می‌گیرد و توان چندان بالایی را ارائه نمی‌کند.
- اسنپدراگون سری ۳۰۰: این سری نیز برای گوشی‌های پایین‌رده استفاده می‌شود. نسبت به سری ۲۰۰، توان سخت‌افزاری اندکی بهبود یافته است.
- اسنپدراگون سری ۴۰۰: این سری از تراشه‌ها هم در گوشی‌های میان‌رده و هم در دستگاه‌های پایین‌رده استفاده می‌شود. کوالکام به‌سبب استفاده از معماری ۶۴ بیتی در این تراشه‌ها، توان سخت‌افزاری را نسبت به دو سری قبلی افزایش داده است.
- اسنپدراگون سری ۶۰۰ و ۷۰۰: در این سه سری، کوالکام تمرکز خود را روی گوشی‌های هوشمند میان‌رده گذاشته است. با خرید دستگاه‌هایی که از این سری تراشه‌ها استفاده می‌کنند، برای استفاده عادی یا اندکی بیشتر از معمول، با هیچ مشکل و کندی سرعتی مواجه نمی‌شوید.
- اسنپدراگون سری ۸۰۰: در این سری، تمرکز تنها روی دستگاه‌های بالارده و پرچمدار است که معمولاً قیمت بالایی دارند. با خرید دستگاه‌هایی که از تراشه‌های این سری استفاده می‌کنند، دستگاه شما از لحاظ سرعت در بالاترین جایگاه قرار می‌گیرد.
–
سی پی یو های کوالکام عموما دارای نماد حروفی مشخصی هستند . MSM ، SDM ، APQ از نماد های مورد استفاده در سی پی یوهای کوالکام هستند.از معروف ترین و پرکاربردترین
سی پی یو های کوالکام می توان SDM632 , MSM8210 , MSM8909 , MSM8992, MSM8260, MSM8916, MSM8994, MSM8992, MSM8960 و.. اشاره کرد.
مدیاتک (Mediatek)
سی پی یو مدیاتک – کمپانی MediaTek یک شرکت تایوانی و تولید کننده چیپستهای موبایل و تبلت می‌باشد و عمدتاً از این پردازنده در گوشی‌های میان رده مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته در گوشی‌های بالا رده و پایین رده نیز از آن استفاده می‌شود. به پردازنده‌های تولید شده توسط این شرکت MTK نیز گفته می‌شود.
–
در سی پی یو مدیاتک سرعت پردازش چنگی به دل نمی‌زند و و این خود یکی دیگر از معایب پردازنده مدیاتک است و باعث شده از رقبا بشدت عقب بماند. مصرف باتری در گوشی های با پردازنده مدیاتک زیاد است. جالب است بدانید پردازنده مدیاتک در بالاترین مدل خود نیز موفق به بهینه سازی مصرف باتری نمی‌شود و محصولات این شرکت عموما پرمصرف و گرمازا هستند. گرمای تولید شده توسط پردازنده، خود باعث تسریع در خالی شدن شارژ باتری است. یکی دیگر از معایب پردازنده مدیاتک که بیشتر توسعه‌دهنده‌های اندروید به آن اهمیت می‌دهند، در به روزرسانی ضعیف عمل می‌کند.
–
از معروف ترین و پرکاربردترین سی پی یو های مدیاتک می توان MT6735V, MT8382V, MT6592V, MT6582V, MT6572A, MT6753V و… اشاره کرد.
مدیاتک در حال حاضر دو نوع پردازنده اصلی دارد که به شرح زیر است .
–
- پردازنده‌های هلیو مدیا تک Helio
- پردازنده‌های MediaTek Dimensity
پردازنده‌های Helio همیشه با نام “Helio” همراه می‌شوند و به دنبال آن یک حرف الفبا از (X، G، P و A) در جلوی آن قرار می‌گیرد و سپس با یک عدد اضافه می‌شود.
نمونه‌های متداول پردازنده‌های هلیو مدیاتک عبارت‌اند از:
–
- مدیا تک هلیو جی ۹۹
- مدیا تک هلیو پی ۹۵
- مدیا تک هلیو A25
سری Helio X قبلاً بالاترین سطح پردازنده‌ها را از نظر عملکرد نشان می‌داد اما این خط تولید متوقف شده و تاکنون با خط جدید Dimensity مجهز به 5G جایگزین شده است و صحبت از خط تولید Dimensity، در مجموع دارای ۶ کلاس است. سری‌های ۷۰۰، ۸۰۰، ۹۰۰، ۱۰۰۰، و سری‌های Dimensity 8000 و ۹۰۰۰ به‌تازگی معرفی شده‌اند که بالاترین سطح را دارند.
–
فهرست و گروه‌های پردازنده مدیاتک
- پردازنده‌های مدیا تک Dimensity
- پردازنده‌های هلیو X مدیا تک (توقف تولید).
- پردازنده‌های هلیو G مدیا تک
- پردازنده‌های هلیو P مدیا تک
- پردازنده‌های هلیو A مدیا تک
–
پردازنده‌های Dimensity مدیاتک
این مجموعه جدید از پردازنده‌های تراشه مدیا تک جای خود را در صدر فهرست پردازنده‌های مدیا تک جای داده اند و این امر دلایل زیادی دارد. اول اینکه آنها مجهز به 5G هستند و حتی یکی از جدیدترین چیپستهای این مجموعه یعنی Dimensity 9000 ثابت کرده است که از چیپست اسنپدراگون ۸ نسل ۱ کوالکام، پیشی گرفته و حتی با چیپست فعلی اپل روبرو می‌شود. در حال حاضر، پردازنده‌های Dimensity در مجموع به ۶ کلاس مختلف گروه‌بندی می‌شوند :
–
- سری ۷۰۰
- سری۸۰۰
- سری ۹۰۰
- سری ۱۰۰۰
- سری ۸۰۰۰
- سری ۹۰۰۰
هرچه این عدد بیشتر باشد، کلاس پردازنده‌ها از نظر عملکرد بالاتر است.
–
–
پردازنده‌های Helio X
پردازنده‌های هلیو ایکس مدیا تک، سال‌به‌سال برترین چیپستهای فهرست پردازنده‌های مدیا تک بودند تا زمانی که سری Dimensity به وجود آمد. آخرین چیپست معرفی شده در این رده Helio X30 بود که در سال ۲۰۱۷ معرفی شد. از آن زمان، هیچ چیپست دیگری دوباره در خط تولید معرفی نشده است.
–
پردازنده‌های Helio G
پردازنده‌های Helio G، پردازنده‌های بهینه‌سازی بازی مدیا تک هستند که برای گوشی‌های میان‌رده هدف‌گذاری شده‌اند. جدیدترین چیپست این مجموعه MediaTek Helio G99 است. این یک چیپست هشت هسته‌ای ۶ نانومتری با دو پردازنده Cortex A76 با کارایی بالا با فرکانس ۲.۲ گیگاهرتز و شش پردازنده Cortex A55 کم‌مصرف است که این پردازنده‌ها روی فرکانس ۲.۰ گیگاهرتز کار می‌کنند.
حداکثر وضوح صفحه‌نمایش ۲۵۲۰ x 1080 پیکسل (Full HD+) با نرخ تازه‌سازی ۱۲۰ هرتز، حداکثر وضوح دوربین ۱۰۸ مگاپیکسل و می‌تواند تا ۱۰ گیگابایت از ظرفیت رم LPDDR4X را اشغال کند، مجهز به سیستم ذخیره‌سازی UFS 2.2 است. دارای پردازنده گرافیکی Mali-G57 MC2 بوده و یک گزینه عالی محسوب می‌شد.
–
پردازنده‌های Helio A
چیپستهای Helio A مجموعه‌ای از پردازنده‌ها هستند که در دستگاه‌های سطح پایه زیر ۱۵۰ دلار یافت می‌شوند. باتوجه به این واقعیت که آنها برای گوشی‌های هوشمند با بودجه بسیار کم در نظر گرفته شده‌اند خوب هستند.آخرین چیپست معرفی شده در این مجموعه، پردازنده MediaTek Helio A25 است. حداکثر وضوح صفحه‌نمایش HD+ (1600 x 720)، حداکثر ظرفیت رم ۴ گیگابایت، سیستم ذخیره‌سازی eMMC 5.1 و پردازنده گرافیکی IMG PowerVR GE8320 را پشتیبانی می‌کند.
–
پردازنده‌های Helio P
پردازنده‌های MediaTek Helio P مجموعه‌ای از پردازنده‌های میان‌رده پایین‌تر هستند که برای عملکرد روزانه یک گوشی هوشمند بهینه شده‌اند و بیشتر در دستگاه‌های زیر ۳۰۰ دلار یافت می‌شوند. جدیدترین چیپست این سری هلیو P95 مدیا تک است. از ویژگی‌های آن می‌توان به پشتیبانی از وضوح صفحه نمایش Full HD (2520 x 1080) تا ۸ گیگابایت رم LPDDR4x، سیستم ذخیره‌سازی UFS 2.1 و پردازنده گرافیکی IMG PowerVR GM 9446 اشاره کرد.
–
پردازنده اگزینوس (Samsung Exynos)
پردازنده Exynos ساخت شرکت سامسونگ است که در گوشی‌های موبایل و تبلت‌های سامسونگ و همچنین در تعدادی از محصولات موتورولا و میزو مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تراشه قدرتمند از لحاظ عملکرد اما کمبودی نداشته و با پردازنده‌های قدرتمند اسنپدراگون در رقابت است. شاید به نظر برسد پردازنده‌های اسنپدراگون پیروز این میدان باشند، اما در سال‌‌های اخیر، جدیدترین تراشه‌های اگزینوس عملکرد بسیار خوبی از خود نشان داده و حتی در برخی از مشخصات، بهتر از اسنپدراگون عمل می‌کنند. جدیدترین نسل پردازنده‌های اگزینوس با نام اگزینوس ۲۲۰۰ وارد بازار شده‌اند که در جدیدترین گوشی‌های پرچمدار سامسونگ، یعنی گوشی اس ۲۲ اولترا به کار رفته‌اند.
چیپستهای اگزینوس با معماری ۵ نانومتری، قدرت پردازشی بسیار بالایی دارند. این پردازنده در اجرای بازی‌های گرافیکی سنگین عملکرد فوق‌العاده خوبی را به نمایش می‌گذارند و در کنترل دما نیز عملکرد بی‌نظیری دارند. به طوری که کاربر گوشی‌هایی که از تراشه اگزینوس بهره برده، به راحتی قادر است از اجرای بازی‌های موبایل با فریم ریت و گرافیک بالا لذت ببرد.
سامسونگ برای نامگذاری تراشه‌های اگزینوس نیز درست به‌مانند کوالکام از شیوه عددی استفاده کرده است؛ با‌این‌تفاوت که به‌جای ۳ رقم، شاهد ۴ رقم هستیم.
اگزینوس سری ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰: در این سه سری، تراشه‌های تک هسته‌ای و چندهسته‌ای قرار می‌گیرند که برای دستگاه‌های پایین‌رده و ارزان تولید می‌شوند.
اگزینوس سری ۷۰۰۰ و ۸۰۰۰: معمولاً از این تراشه‌ها در دستگاه‌های میان‌رده استفاده می‌شود؛ با‌این‌حال بعضاً شاهد استفاده از برخی مدل‌ها در دستگاه‌های مقرون‌به‌صرفه نیز هستیم.
اگزینوس سری ۹۰۰۰: این سری به‌صورت اختصاصی برای دستگاه‌های پرچمدار و بالارده تولید شده است و سامسونگ از آنها در گوشی‌های پرچمدارِ خود نظیر سری گلکسی نوت و گلکسی اس استفاده می‌کند.
–
–
پردازنده هایی سیلیکون (HiSilicon Kirin)
های‌سیلیکون یک شرکت چینی سازنده‌ی نیمه‌هادی است که به‌طور کامل در مالکیت هواوی است. این شرکت پردازنده‌های موبایل خود را با سطوح عملکرد مختلف با نام Kirin طراحی و تولید می‌کند. های‌سیلیکون به‌عنوان بزرگ‌ترین طراح مدارهای مجتمع و تراشه‌های نیمه‌هادی در کشور چین شناخته می‌شود. پردازنده‌های موبایل رده‌بالای Kirin 970 و Kirin 980 و پردازنده‌های میان‌رده‌ی Kirin 650 و Kirin 710 از جمله معروف‌ترین تراشه‌های ساخت های‌سیلیکون است.
سری ۶۰۰: این سری معمولاً در گوشی‌های پایین‌رده یا مقرون‌به‌صرفه مورداستفاده قرار می‌گیرد.
سری ۷۰۰: هواوی از این سری در گوشی‌های میان‌رده خود استفاده می‌کند. سری ۷۰۰ با تمرکز بر قابلیت‌های مبتنی‌بر هوش‌مصنوعی، عملکرد فراتر از انتظاری را ارائه می‌کند.
سری ۹۰۰: از این سری در گوشی‌های پرچمدار و گران‌قیمت استفاده می‌شود. هم‌اکنون کرین ۹۸۰ جدیدترین مدل از این سری است که از فناوری‌های جدیدی نیز بهره می‌برد.
از معروف ترین و پرکاربردترین سی پی یو های HiSilicon می توان به مدل های Hi6220 ، Hi6225 ، Hi3635 ، Hi3670 ، Hi6250 اشاره کرد.
پردازنده JLQ
JLQ یک کمپانی چینی کوچک با سرمایه بالا است که یک نام جدید در بازار چیپست های موبایل است. JLQ چینی که در سال ۲۰۱۷ میلادی تأسیس شد، بیشتر بر روی وسایل مبتنی بر اینترنت اشیاء و چیست‌های رده پایین برای گوشی‌های ارزان قیمت و اقتصادی با قیمت حدود ۱۰۰ دلار متمرکز است.
با وجود اینکه JLQ تنها حدود صد کارمند دارد و یک کمپانی کوچک محسوب می‌شود، اما با سرمایه نسبتاً بالا نیم میلیارد دلار تأسیس شده است. در حقیقت یکی از سرمایه گذاران JLQ کوکلام است.
درباره مدل کسب و کار JLQ اطلاعات دقیقی در دست نیست اما احتمالاً طراحی چیپست های خود را از کوالکام خریداری و بسته به نیازهای خود شخصی سازی می‌کند تا به سازندگانی چون پوکو شیائومی بفروشد. گوشی پوکو C40 شیائومی از چیپست JLQ JR510 بهره می‌برد.
–
پردازنده Bionic آیفون
بررسی تراشه A11 Bionic؛ پردازنده گوشی اپل در سال ۲۰۱۷
قبل از هر چیز باید اشاره کنیم که یکی از مهم‌ترین دلایل گران قیمت بودن آیفون‌ها، پیکربندی سخت افزاری قدرتمند و بهره‌گیری از تراشه‌های پرتوان اختصاصی است. در واقع اپل هزینه‌بر بودن تولید چیپستهای اختصاصی با توان کم‌نظیر را پذیرفته و این هزینه را مستقیماً در قیمت‌های فضایی آیفون جبران می‌کند. تراشه A11 Bionic پردازنده گوشی اپل در سال ۲۰۱۷ است که برای اولین بار در iPhone 8 و iPhone 8 Plus حضور پیدا کرد. این تراشه در زمان تولید پیشرفت‌هایی جدی در مقایسه با پردازنده‌های نسل قبل تجربه می‌کرد به‌طوری‌که خیلی‌ها آن را با استناد به تست‌های تخصصی، بهترین زمان خودش می‌دانستند.
پردازنده ۱۰ نانومتری A11 Bionic در CPU با شش هسته پردازشی قدرتمند و کم مصرف همراه بود. این مجموعه از ۲ هسته پردازشی توانمند Monsoon بهره گرفته بود که در مقایسه با پردازنده قبلی اپل حدود ۲۵% سریع‌تر عمل می‌کرد. اما جالب این‌جاست که چهار هسته دیگر پردازنده مرکزی، نمونه‌های کم مصرف Mistral بودند که بهبود بخشی سرعت را به ۷۰% می‌رساندند. اپل پردازنده گرافیکی (GPU) اختصاصی خودش در A11 Bionic را هم با ارتقاء سطح همراه کرده بود. پردازنده گرافیکی سه هسته‌ای Apple GPU حدود ۳۰% سریع‌تر از نسل قبلی پردازنده‌های اپل بود و در اجرای زنده و روان محتوای تصویری عملکرد بسیار خوبی داشت. A11 Bionic به عنوان جدیدترین پردازنده گوشی اپلدر ۲۰۱۷ بعد از iPhone 8 و iPhone 8 Plus به گوشی iPhone X هم راه پیدا کرد.
پردازنده A11 Bionic در زمینه عملیات هوش مصنوعی هم با اتکا به پلتفرم CoreML پیشرفت‌هایی را تجربه می‌کرد؛ عملکردی که طبیعتاً امروز مثال زدنی نیست، اما در زمان خودش بهبودی درخشان بود. موتور پردازشی عصبی که در اختیار هوش مصنوعی iPhone X است، امکان انجام ۶۰۰ میلیارد در ثانیه را فراهم می‌کرد که این عدد در سال ۲۰۲۱ ابداً چشمگیر نیست. اما تغییرات موتور پردازشی سیگنال تصویر یا ISP، تضمینی برای نتایج بهتر از عکاسی و فیلمبرداری بود. این مورد خصوصاً در فوکوس موفق‌تر و عکس‌برداری پرتره در محیط‌های تاریک مؤثر بود. ISP در A11 Bionic همراه با فعالیت هوش مصنوعی، تشخیص نسبتاً دقیقی از عمق میدان به دنبال داشتند و در اعمال افکت بوکه و واقعیت افزوده هم موفق‌تر از پیش بودند. به این ترتیب می‌توان این پردازنده را آغازگر ارتقاء سطح عکاسی پرتره در گوشی‌های آیفون دانست.
تراشه A12 Bionic؛ پردازنده گوشی اپل XR ،XS و XS Max
اپل برای گوشی‌های ۲۰۱۸ که نسخه‌هایی متفاوت از iPhone X بودند، پردازنده A12 بایونیک را معرفی کرد. با اینکه پیشرفت پردازنده مرکزی و گرافیکی در مقایسه با A11 Bionic به خوبی مشخص است، اما ارتقاء سطح جدی موتور پردازش عصبی بیش از دیگر تغییرات خودنمایی می‌کرد. تراشه A12 Bionic اولین پردازنده گوشی اپل با فرایند تولید ۷ نانومتری بود که از ۶.۹ میلیارد ترانزیستور میزبانی می‌کرد. اپل CPU در این تراشه را با شش هسته پردازشی معرفی کرد که درست مثل نسل قبل از ۲ هسته پردازشی برای وظایف سنگین و ۴ هسته نسبتاً کم مصرف تشکیل شده بود. به این ترتیب A12 بایونیک در پردازنده مرکزی، دو هسته ۲.۵ گیگاهرتزی Vortex و چهار هسته پردازشی ۱.۹ گیگاهرتزی Tempest را به نمایش می‌گذاشت. بد نیست اشاره کنیم که این تراشه از حدأکثر رم سه گیگابایتی پشتیبانی می‌کرد، اما در مقایسه با هم نسل‌هایش در چند وظیفگی ها بسیار موفق بود.
پردازنده گرافیکی چهار هسته‌ای Apple GPU در A12 Bionic در همان زمان ۵۰% قوی‌تر از A11 Bionic بود. اما همانطور که گفته شد واحد پردازش عصبی در این پردازنده از اولین نمونه‌های پرتوان بین گوشی‌های هوشمند و البته رقیبی مهم برای پردازنده Kirin 980 هواوی بود. موتور پردازش عصبی هشت هسته‌ای امکان انجام ۵ تریلیون عملیات در ثانیه را فراهم می‌کرد که نسبت به نسل قبل پردازنده گوشی اپل با ۶۰۰ میلیارد عملیات، جهشی بسیار چشمگیر بود. به این ترتیب می‌توان A12 Bionic را پردازنده‌ای توانمند دانست که البته دروازه ورود هرچه قوی‌تر اپل به دنیای هوش مصنوعی بود. جایی که تولید انبوه نرم‌افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی قدرتمند شکل گرفت.
تراشه A13 Bionic؛ پردازنده خانواده iPhone 11 و iPhone SE 2020
اپل اعضای خانواده آیفون ۱۱ در ۲۰۱۹ را به پردازنده A13 Bionic مجهز کرد و طبق معمول ادعا داشت که این تراشه، قوی‌ترین و سریع‌ترین CPU و GPU زمان را در خود دارد. ادعای اپل چه دقیق باشد چه نباشد، A13 Bionic حتی در سال ۲۰۲۱ همچنان می‌تواند نمونه‌ای قوی شناخته شود. پردازنده گوشی اپل iPhone 11 مثل نسل قبلی طی فرایند ۷ نانومتری ساخته شده، اما نکته مهم حضور ۸.۵ میلیارد ترانزیستور در تراشه ۲۰۱۹ است. ظاهراً چنین مشخصاتی باعث می‌شود که A13 بایونیک حدود ۲۰% قوی‌تر از نسل قبل باشد.
اپل ادعا کرده بود که بهبود بخشی مصرف انرژی در تراشه جدیدش بیش از هر پردازنده دیگری در نظر گرفته شده و افزایش طول عمر باتری در گوشی‌های مجهز به این پردازنده بی‌سابقه است. تراشه A13 Bionic مثل نسل‌های قبلی در پردازنده مرکزی از شش هسته پردازشی بهره می‌برد. اپل در مشخصات CPU دو هسته قدرتمند برای وظایف خیلی سنگین و چهار هسته کم مصرف میانه حال را برای پردازش‌های سبکتر معرفی کرده بود. به این ترتیب پردازنده گوشی اپل در خانواده iPhone 11 به دو هسته ۲.۶۵ گیگاهرتزی Lightning و چهار هسته ۱.۸ گیگاهرتزی Thunder مجهز بود و همانطور که گفته شد از کم مصرف ترین نمونه‌های قدرتمند بازار محسوب می‌شد.
اپل در ۲۰۱۹ باز هم تمرکزش را بر هوش مصنوعی و پیشرفت‌های آن به رخ کشید. اهالی کوپرتینو A13 Bionic را با موتور پردازش عصبی هشت هسته‌ای معرفی کردند که امکان انجام یک تریلیون دستور در ثانیه را فراهم کرده بود. اما چرا این عدد در مقایسه با نسل قبلی که ۵ تریلیون در ثانیه بود، کمتر است و اپل ادعای سرعت بیشتر دارد؟ مسئله اینجا است که پردازنده عصبی در A13 بایونیک در ضرب ماتریس ۶ برابر سریع‌تر است و در نتیجه سرعت عملکرد موتور ۲۰% بیشتر از نسل قبلی است. پردازنده گوشی اپل iPhone 11 و iPhone SE 2020 از Apple GPU چهار هسته‌ای برای پردازش داده‌های گرافیکی استفاده می‌کنند که بدون هیچ تفاوتی با نسل قبلی باقی مانده است. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که علی‌رغم قدرتمند بودن A13 Bionic میزان پیشرفت‌های این پردازنده در مقایسه با تغییرات اساسی و درخشان نسل قبلی چندان چشمگیر نبوده است.
a14 بایونیک؛ پردازنده قدرتمند خانواده iPhone 12
با اینکه امروز خانواده iPhone 13 جدیدترین گوشی‌های اپل هستند و توجه آیفون بازها را جلب کرده‌اند، سری آیفون ۱۲ همچنان پررونق‌ترین گوشی‌های هوشمند اپل را در خود دارد. آیفون ۱۲ در تمام بخش‌ها ویژگی‌های درخشانی داشت و طبیعتاً پردازنده گوشی اپل هم در این سری دستخوش پیشرفت‌هایی جدی بود. a14 بایونیک نه تنها اولین پردازنده ۵ نانومتری اپل، که نخستین نمونه پنج نانومتری در کل دنیا بود. در واقع پردازنده‌های ۵ نانومتری اسنپدراگون، اگزینوس و … همگی بعد از a14 بایونیک تولید شدند. این پردازنده قوی‌ترین و سریع‌ترین تراشه اپل تا سال ۲۰۲۰ بود. گرچه اپل ادعا می‌کرد که تراشه جدید در کل دنیای تکنولوژی حرف اول را می‌زند. پیشرفت‌های جدی A14 Bionic در مقایسه با نسل قبلی بیشتر به بهبود بخشی مصرف انرژی مربوط می‌شود و دستاورد درخشانی را به نمایش می‌گذارد.
تراشه a14 بایونیک به لطف لیتوگرافی ۵ نانومتری با افزایش ۴۰ درصدی، ۱۱.۸ میلیارد ترانزیستور را در خود جا داده و طبیعتاً الگوی قدرت بالای پردازشی در کنار مصرف بسیار زیاد انرژی را بر هم می‌زند. در واقع پردازنده گوشی اپل iPhone 12 علی‌رغم توانمندی بالا، با بهینه‌سازی قابل توجه مصرف انرژی همراه شده است. پردازنده مرکزی شش هسته‌ای طبق معمول از دو هسته بسیار توانمند ۳.۱ گیگاهرتزی برای اجرای عالی وظایف سنگین و چهار هسته کم مصرف برای دیگر پردازش‌های گوشی بهره می‌گیرد. دو هسته ۳.۱ گیگاهرتزی Firestorm قوی‌ترین هسته‌های پردازشی و چهار هسته ۱.۸ گیگاهرتزی Icestorm نمونه‌های کم مصرف این مجموعه را تشکیل می‌دهند؛ این همان ترکیبی است که وعده بهبود چهل درصدی A14 Bionic را محقق می‌کند.
تراشه A14 Bionic برای پردازش داده‌های گرافیکی از Apple GPU چهار هسته‌ای استفاده می‌کند که طبق ادعای اپل در مقایسه با نسل‌های قبلی حدود ۳۰% عملکرد بهتری دارد. اما پردازنده گوشی اپل آیفون ۱۲ و هوش مصنوعی؛ پیشرفت‌های نسل قبلی در این زمینه کمی از انتظارات آیفون‌بازها پایین‌تر بود، اما در نسخه ۲۰۲۰ و واحد پردازش عصبی ۱۶ هسته‌ای، شرایط به کلی متفاوت است. موتور پردازش عصبی که در نسل‌های قبلی حدأکثر ۵ تریلیون عملیات در ثانیه را ممکن می‌کرد، در A14 Bionic به ۱۱ تریلیون عملیات در ثانیه اوج گرفت. عددی که طبیعتاً عملیات مبتنی بر هوش مصنوعی را به راحتی انجام می‌دهد طبق ادعای خود اپل ۸۰% قوی‌تر از نسل قبلی عمل می‌کند.
یکی از اثر بخش‌ترین عملیات هوش مصنوعی در عکاسی و فیلمبرداری با گوشی نمایان می‌شود. موتور پردازش سیگنال تصویر هم نه تنها در اجرای بی‌نقص انواع ویدئو و بازی درخشان عمل می‌کند، بلکه با همراهی واحد پردازش عصبی تجربه بسیار جذابی از عکاسی و فیلمبرداری رقم می‌زند. امکانات بسیار گسترده در ضبط ویدئوی 4K با نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه، عکاسی پرتره با بالاترین دقت و ویژگی‌های مبتنی بر واقعیت افزوده، نمونه‌هایی از دستاوردهای هوش مصنوعی و پردازشگر قوی تصویر در a14 بایونیک هستند. به طور کلی عملکرد پردازنده گوشی اپل در سال گذشته آن قدر قدرتمند بوده که همچنان جایگاه سوم قوی‌ترین‌ها را در رتبه‌بندی‌های وب‌سایت Nanoreview در اختیار دارد.
بررسی A15 Bionic؛ قدرتمندترین پردازنده در پرچمدارهای جدید
خانواده آیفون ۱۳ طبق انتظار با تراشه جدید A15 Bionic با لیتوگرافی ۵ نانومتری معرفی شد. این پردازنده با اولین تست‌های انجام شده، اسنپدراگون ۸۸۸+ را پشت سر گذاشت و جایگاه اول قوی ترین پردازنده بازار را تصاحب کرد. با وجود شباهت‌های زیاد a15 بایونیک با برادر قدیمی‌ترش، اعداد و ارقام به دست آمده از بررسی‌ها نشان از پیشرفت‌های مهم دارند. تراشه جدید اپل با جا دادن ۱۵ میلیارد ترانزیستور در خود، ۲۷% قوی‌تر از نسل پیش ظاهر شده است. جدیدترین پردازنده گوشی اپل در قسمت CPU از شش هسته پردازشی بهره می‌گیرد که البته در مقایسه با نسل قبل کمی قوی‌تر ظاهر شده‌اند. دو هسته توانمند ۳.۲۲ گیگاهرتزی Avalanche و چهار هسته پردازشی کم مصرف ۲ گیگاهرتزی Blizzard پردازنده مرکزی جدیدترین تراشه اپل را تشکیل می‌دهند. مجموعه‌ای که نسبت به نسل قبلی حدود ۱۵% بهبود یافته است.
جدیدترین پردازنده گوشی اپل در نسخه‌های پروی آیفون ۱۳ از پردازشگر گرافیکی Apple GPU پنج هسته‌ای و در نسخه عادی از Apple GPU چهار هسته‌ای بهره می‌گیرد. پردازنده گرافیکی در مقایسه با نسل قبلی پردازنده‌های اپل، با بهبود بخشی ۵۰ درصدی همراه است. اگرچه موتور پردازش عصبی ۱۶ هسته‌ای در ظاهر شبیه به همین نمونه در A14 Bionic به نظر می‌رسد، اما در عمل با قدرت بالاتری مواجه ایم. واحد پردازش عصبی در A15 بایونیک، امکان انجام ۱۵.۸ تریلیون عملیات در ثانیه را فراهم کرده تا از پس هر فعالیت مبتنی بر هوش مصنوعی به خوبی برآید. اپل در معرفی A15 Bionic بیشتر تلاش کرد تا رقبای دیگر کمپانی‌ها را به چالش بکشد و پردازنده جدید را رقیبی بلامنازع برای آنها عنوان کند. اما آیا مقایسه‌های انجام شده ادعای اپل را تأیید می‌کنند؟
بی‌شک تراشه A15 Bionic قدرتمندترین پردازنده گوشی در حال حاضر محسوب می‌شود و اسنپدراگون ۸۸۸ پرتوان را به‌شکلی باورنکردنی بر زمین نشانده است. پردازنده مرکزی در تراشه جدید اپل حدود ۴۰% قوی‌تر از رقیب اسنپدراگون عمل می‌کند و برتری پردازنده گرافیکی در کمال ناباوری ۲۰۰ درصد تخمین زده شده است. پس به راحتی می‌توانیم جدیدترین پردازنده گوشی اپل را از هر جهت قدرتمندترین تراشه حال حاضر بدانیم و مقایسه آن را حتی با قوی‌ترین پردازنده کوالکام، نامربوط قلمداد کنیم! تراشه A15 Bionic امکان اتصال به شبکه 5G و البته پشتیبانی مودم بی‌سیم از Wi-Fi 6 را در اختیار شما قرار خواهد داد.
جدیدترین پردازنده گوشی اپل، حافظه کش یا اصطلاحاً حافظه پنهان را به ۳۲ مگابایت ارتقا داده تا با افزایش دو برابری در این بخش هم عملکرد شایسته‌ای داشته باشد. a15 بایونیک از حدأکثر ۶ گیگابایت رم LPPDR4X-4266 پشتیبانی می‌کند و در پردازش‌های تک‌هسته‌ای و چند وظیفگی‌ها عملکرد درخشانی دارد. پردازش‌های تک‌هسته‌ای با هسته قدرتمند Avalanche می‌تواند به ۳۲۴۰ مگاهرتز برسد و در استفاده از هسته‌های Blizzard تا ۲۰۱۶ مگاهرتز افزایش پیدا می‌کند که هر دو فرکانس از نسل‌های قبلی بیشتر است.